چگونه می توان به یک رهبر موثر تبدیل شد؟

در مقاله ای که اخیرا در سایت Master Class درباره رهبری منتشر شده است، نویسندگان به نکاتی پرداخته‌اند که برای رهبری موثر لازم است.
بسیاری از ما در دوره‌ای از زندگی خود نقش رهبری را اتخاذ می کنیم، خواه در جلسه محل کار، پروژه تیمی و یا حتی در محیط اجتماعی باشد. درک سبک های رهبری متداول می تواند به ما کمک کند تا نقاط قوت و ضعف‌مان را بشناسیم و در نتیجه رهبر بهتر و موثرتری شویم.

چه چیزی از شما یک رهبر موثر می سازد؟

رهبران خوب اغلب شخصیتی دارند که ترکیبی از “ویژگی‌های رهبری” مختلف مانند خلاقیت، انگیزه، بینش و همدلی را شامل می شود. با این حال موفق‌ترین رهبران کسانی هستند که با داشتن این ویژگی‌ها قادر به سازگاری با نیازها وشرایط مختلف هم هستند و از مجموعه متنوعی از مهارت‌های رهبری خود برای دستیابی به اهداف‌شان استفاده می کنند.

چرا درک سبک های مختلف رهبری مهم است؟

درک انواع مختلف سبک‌های رهبری می‌تواند به شما در تبدیل شدن به یک رهبر بهتر کمک کند. پیش گرفتن سبک های مختلف رهبری نتایج متفاوتی را به همراه دارد. انسانها با توجه به باورها و طرز فکرشان، سبک‌های مختلف رهبری را انتخاب می‌کنند و سبک رهبری مناسب برای هرکسی نسبت به دیگری متفاوت است. اتخاذ سبک رهبری مناسب زمانی اتفاق می‌افتد که شما به خودشناسی عمیقی رسیده باشید. هنگامی که بفهمید چه نوع رهبری هستید، درک بهتری از نقاط قوت، ضعف و نوع ارتباط خود با دیگران خواهید داشت که می تواند به شما کمک کند تا رهبری تاثیرگذارتر باشید.

هشت سبک رهبری متداول

سبک های مختلف رهبری وجود دارد که می تواند در دستیابی به اهداف شما و ایجاد انگیزه در اعضای تیمتان موثر باشد. در اینجا برخی از سبک های رهبری موثر و رایج آورده شده است:

رهبری دموکراتیک:

رهبری دموکراتیک یک سبک رهبری است که به عنوان سبک رهبری مشارکتی نیز شناخته می شود و شامل این است که مشارکت همه اعضای تیم در تصمیم‌گیری در نظر گرفته می‌شود و رهبر از هر یک از اعضای تیم قبل از تصمیم گیری نهایی نظرش را می‌پرسد. این سبک رهبری هر فرد را در فرایند تصمیم گیری مشارکت می دهد و می تواند روحیه گروه، رضایت شغلی و تعامل کارکنان و اعضای تیم را افزایش دهد.

رهبری خودکامه

در سبک رهبری خودکامه، رهبر بدون مشورت با دیگر اعضای گروه تصمیمات خود را یک طرفه می گیرد. سبک خودکامه که به عنوان سبک رهبری اقتدارگرا نیز شناخته می شود، می‌تواند برای تصمیم گیری سریع مفید باشد. در این سبک رهبری چون کارکنان مشارکتی در تصمیم‌گیری‌ها ندارند، تعلق آنها به سازمان کم است. این سبک رهبری در دنیای امروز کمتر کارایی دارد.

رهبری عدم مداخله

سبک رهبری عدم مداخله که معادل فرانسوی آن اصطلاح « Laissez-faire leadership» است در واقع خنثی ترین شکل رهبری به شمار می‌رود و به وضعیتی گفته می‌شود که شامل مسئولیت و تصمیم گیری مدیر با حداقل دخالت و نظارت بر روی اعضای تیم است. در واقع کارکنان بیشترین آزادی عمل را دارند. در این مدل رهبری، رهبر می تواند با توانمندسازی کارکنان خود انگیزه برای پرداختن آنها به علائق و استعدادهایشان ایجاد و نوآوری را در آنها تشویق کند.
این سبک رهبری به‌خصوص در استارتاپ‌های نوپا که کار گروهی در آن بر مبنای منافع مشترک و اعتماد شکل گرفته است، مفید است. معمولا با بزرگ شدن شرکت و تقسیم کار و پیچیده‌شدن وظایف این سبک رهبری کمتر موثر است.

رهبری معاملاتی:

رویکرد رهبری معامله ای برپایه معامله و توافق شکل گرفته است. در این سبک رهبری، رهبر می تواند از یک طرف مشوق‌هایی برای عملکرد موثر برای کارکنان درنظربگیرد واز طرف دیگر زمانی که عملکرد ضعیف‌تری دارند، آنها را مجازات کند و یا اقدامات انضباطی را اعمال کند. هنگامی که رهبران به دنبال مشخص کردن معیارهایی برای عملکردهای خاص هستند، این سبک رهبری می تواند در ایجاد نوآوری و خلاقیت و افزایش انگیزه کارکنان موثر باشد. در زمان بحران نیز این سبک رهبری می‌تواند به کنترل اوضاع کمک کند.

رهبری کاریزماتیک

رهبران کاریزماتیک برای رسیدن به اهداف و تشویق عملکرد کارکنانشان به جذابیت و شخصیت خود متکی هستند. این رهبران به ویژه در الهام بخشیدن به اعضای تیم برای دستیابی به یک هدف مشترک، موفق عمل می‌کنند. آنها اغلب در سخنرانی‌های انگیزشی و بیدار‌کردن اشتیاق در اعضای تیم ماهر هستند.

رهبری تحول آفرین

سبک رهبری تحول آفرین با تمایل رهبر برای بهبود یا “تغییر” در کارکنان یا شرکتی که در آن کار می کند تعریف می شود. رهبران بزرگ که از سبک تحول آفرین استفاده می کنند به دنبال تقویت اعضای تیم خود به‌منظور ساده سازی یا ارتقاء موفقیت‌ها و پیشرفت شرکت هستند. این رویکرد بیش از هر چیز به رشد سازمانی ممتاز بستگی‌ دارد. کسانی که این سبک رهبری را اختیار می‌کنند اغلب زمان زیادی را به جای پرداختن به ریزه کاریهای مدیریت، صرف تمرکز بر اهداف سازمان و ساختن « افق و دورنمای شرکت» برای اعضای آن می کنند. رهبر تحول آفرین اهداف و چشم‌انداز شرکت را برای کارکنان مشخص می‌کند و زمانی را نیز برای تحقق آن در نظر می‌گیرد. این سبک رهبری برای شرکت‌هایی که در حال رشد هستند، می‌تواند در ایجاد انگیزه کارکنان بسیار موثر باشد ولی موفقیت آن به هدایت درست اعضا بستگی دارد.

رهبری خدمتگزار

رهبران خدمتگزار رضایت کارکنان خود را بیش از هر چیز دیگری مدنظر قرار می دهند. آنها معتقدند که برخورد حرفه ای و در نظر گرفتن مسائل شخصی اعضای تیم و احترام به آنها منجر به کیفیت بالاتری در کار می شود. رهبران خدمتگزار نیازهای دیگران را بالاتر از نیازهای خود قرار می دهند.

رهبری بوروکراتیک

رهبر بوروکراتیک رهبری از روی کاغذ و یا به اصطلاح “توسط کتاب” است. رهبران بوروکراتیک کاملاً به سیاست و سنت شرکت پایبند هستند و انتظارات مشخصی از اعضای تیم خود برای پیروی از آنها دارند. این سبک رهبری یک رویکرد پایدار و سیستماتیک برای رهبری است که می تواند یک سبک رهبری موثر و با نظم بالا داشته باشند. رهبران بوروکراتیک تابع قانون هستند. آنها با اینکه به نظر کارکنانشان گوش می‌دهند، ولی اگر نظرات آنها خلاف قوانین یا شیوه‌های گذشته باشد، آن را رد می‌کنند. این سبک رهبری معمولا در سازمان‌های بزرگ‌تر و قدیمی تر مرسوم است. در این سبک رهبری به کارکنان اجازه نوآوری و خلاقیت داده نمی‌شود. درواقع در این سبک رهبری، رهبران بیشتر به دنبال حفظ شرایط موجود هستند تا رشد.